Τέθηκε υπό διαβούλευση το προσχέδιο με τον τίτλο «Νόμος για τον έλεγχο και την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος». Το προσχέδιο αυτό περιλαμβάνει ρυθμίσεις για:

 

α) Παρατηρητήριο δομημένου περιβάλλοντος

β)Συμβούλια Αρχιτεκτονικής

γ) Επιτροπή εξέτασης προσφυγών αυθαιρέτων.

Από  την ποικιλία των διατάξεων θα θέλαμε να επικεντρωθούμε: α) στη πρόβλεψη για τη συνέχιση των ρυθμίσεων για τακτοποιήσεις και νομιμοποιήσεις των αυθαιρέτων κτισμάτων

β) στην τροποποίηση της έκδοση των οικοδομικών αδειών  και κατ’ επέκταση του ΝΟΚ.

  1. Οι νόμοι 4014/2011 και 4178/2013 για την τακτοποίηση και νομιμοποίηση των αυθαιρέτων, δοκιμάζουν και αποδομούν την ίδια την αξιοπιστία τους, στον βαθμό που ανατρέπουν τους στόχους που οι ίδιοι οι νόμοι θέτουν.

   Ο πρωταρχικός στόχος των παραπάνω νόμων για την συνολική  και οριστική  επίλυση και τη διαχρονική αντιμετώπιση των αυθαιρέτων, δεν ευσταθεί, εφόσον ο βασικός νόμος 4014/2011 έχει τροποποιηθεί ήδη δώδεκα φορές[1] και η ερμηνεία του βασίζεται σε 66 διαφορετικές εγκυκλίους και υπουργικές αποφάσεις.

  Έτσι, η νομιμοποίηση-τακτοποίηση των αυθαιρέτων είναι  πλέον ένα τόσο συχνό φαινόμενο και επαναλαμβάνεται σε τόσο σύντομα χρονικά διαστήματα, που δίνει πλέον την εντύπωση ότι αποτελεί ένα έθιμο που θα αποκτήσει δεσμευτική ισχύ, όταν τα πολιτικά οφέλη το επιβάλλουν, μια «υποχρέωση» της Πολιτείας στους παράνομους οικιστές. Τελικά, η τακτοποίηση των αυθαιρέτων που επιδιώκεται με τους Ν. 4014/2011 και το Ν. 4178/2013 τις συνεχείς τροποποιήσεις τους, και κυρίως με το υπό διαβούλευση προσχέδιο αποτελεί τη συνέχιση μιας οικιστικής παράδοσης καταστρατήγησης της πολεοδομικής νομοθεσίας και του πολεοδομικού σχεδιασμού, που οφείλει να τηρήσει η πολιτική εξουσία, και συνάμα, το αντιστάθμισμα της πολιτικής εξουσίας στην επιβολή των υπόλοιπων δυσάρεστων, επαχθών μέτρων.

Πάντως, εντύπωση αποτελεί το γεγονός ότι ακόμη μία φορά προβλέπονται διατάξεις στο Κεφάλαιο Γ «Για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης», δηλαδή ακόμη ένας  στόχος που συνίσταται στο να αποτρέψει μια νέα γενιά αυθαιρέτων. Η απάντηση στο ερώτημα εάν μπορεί να τεθεί μια κόκκινη γραμμή, προϋποθέτει την απάντηση στο συναφές προηγούμενο ερώτημα, αν δηλαδή τέθηκε κόκκινη γραμμή και αν κατεδαφίστηκε έστω και ένα αυθαίρετο, από την ημέρα που τέθηκε σε ισχύ ο νόμος 4014/2011 μέχρι σήμερα, στις περιοχές που δεν είναι επιτρεπτή η τακτοποίηση, όπως ρέματα, βιοτόπους, αναδασωτέες περιοχές, αρχαιολογικούς χώρους. Θα πρέπει να επισημανθεί, ότι σε έρευνα του Πανεπιστημίου Θράκης προκύπτει ότι από το 1975 έως το 2005, σε παράκτια δάση, δασικές εκτάσεις, έχουν καταγραφεί σχεδόν 28.000 αυθαίρετα με τελεσίδικα πρωτόκολλα διοικητικής αποβολής ή και με αποφάσεις κατεδάφισης και η καταπατηθείσα έκταση ανέρχεται σε 93.000 στρέμματα. (Α. Βλαντού, Αυθαίρετα: η παραβατικότητα στην υπηρεσία των κοινωνικών αναγκών. Νόμος και Φύση, Σεπτέμβριος 2011)

  1. Ο τρόπος έκδοσης των οικοδομικών αδειών, δηλαδή του ν.4030/2011, τροποποιείται για ακόμη μία φορά χωρίς να υπάρχει ιδιαίτερη αιτία. Τούτο όμως, θα επιφέρει απρόβλεπτες συνέπειες στην εύρυθμη λειτουργία των Υπηρεσιών Δόμησης. Η τροποποίηση αυτή θα επιφέρει τεράστιες αλλαγές στο ΝΟΚ και ιδιαίτερα στο άρθρο 4.

Περαιτέρω, όπως τονίζεται και στην εισηγητική έκθεση του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, ο ΓΟΚ του 1985 είχε υποστεί τόσες πολλές αποσπασματικές τροποποιήσεις με αποτέλεσμα να μεταλλαχθεί η αρχική του σκέψη. Και μεταλλάχθηκε πολλώ δε μάλλον και με τη θέσπιση μεταγενέστερων  εξειδικευμένων συμπληρωματικών ρυθμίσεων που καθιστούσαν αδύνατη την ανοικοδόμηση ενός σύγχρονου και πρωτοποριακού κτιρίου ή συγκροτήματος, δηλαδή εμποδίζεται στην πραγματικότητα η σύγχρονη οικοδομική ανάπτυξη.

Πάντως,  θα πρέπει να υπενθυμισθεί σε αυτό το σημείο ότι  οι  διατάξεις του ν.4067/2012 που τέθηκαν σε ισχύ στις 9 Ιουλίου 2012 και έκτοτε το κανονιστικό του περιεχόμενο τροποποιήθηκε με τους ν.4117/2013, ν. 4122/2013, ν.4123/2013, ν.4178/2013, ν.4223/2013, ν.4258/2014, ν.4269/2014, ν.4280/2014, ν. 4315/2014, ν.4342/2015 και ν.4414/2016.

Ως εκ τούτου, η κάθε τροπολογία σηματοδοτεί την ευκαιριακή λογική του σχεδιασμού της νομοθεσίας και επισφραγίζει την έλλειψη σχεδιασμού της πολιτικής, στο μέτρο που η νομοθέτηση δεν είναι τίποτα άλλο παρά υλοποίηση πολιτικής βούλησης.

 Ωστόσο, οι συχνές τροποποιήσεις των οικοδομικών κανονισμών δεν ανατρέπουν μόνο τους βασικούς στόχους τους, αλλά τελικά κυρίως ακυρώνουν την ανοικοδόμηση μιας σύγχρονης βιώσιμης πόλης .


 

[1] Πρόκειται για τους νόμους 4030/2011 (ΦΕΚ, Α’ 249/25.11.2011), ν. 4042/2012 (ΦΕΚ, Α’ 24/13.02.2012), ν. 4111/2013 (ΦΕΚ, Α’ 18/25.01.2013), ν. 4117/2013 (ΦΕΚ, Α’ 29/05.02.2013), ν. 4047/2012 (ΦΕΚ, Α’ 31/23.02.2012), ν. 4051/2012 (ΦΕΚ, Α’ 40/29.02.2012), ν. 4061/2012 (ΦΕΚ, Α’ 66/22.03.2012), ν. 4019/2012 (ΦΕΚ, Α’ 16/23.01.2013), ν. 4092/2012 (ΦΕΚ, Α’ 220/08.11.2012), ν. 4067/2012 (ΦΕΚ, Α’ 79/09.04.2012), ν. 4038/2012 (ΦΕΚ, Α’ 14/02.02.2012), ν. 4044/2013 (ΦΕΚ, Α’ 88/18.04.2013).

του Γιώργου Τσουκαλά 
Μέλος Δ.Ε ΤΕΕ

Leave a comment