Οι πρόσφατες εξαγγελίες του Πρωθυπουργού για την κατάργηση των πολεοδομιών και τη μεταφορά τους στο Κτηματολόγιο παρουσιάστηκαν ως μεγάλη αλλαγή. Στην πράξη όμως πρόκειται για μια ακόμη αποσπασματική κίνηση, χωρίς σχέδιο, που απειλεί να βυθίσει τη χώρα σε μεγαλύτερη αβεβαιότητα.
Αντί να ενισχυθούν οι πολεοδομίες με προσωπικό, να εκσυγχρονιστούν με ψηφιακά εργαλεία και να γίνουν πραγματικά διαφανείς, η κυβέρνηση επιλέγει τη λογική του «κόβω το χέρι που πονάει». Αντί να θεραπευθούν οι παθογένειες, οδηγούμαστε σε θεσμική αποδόμηση. Και όλα αυτά με τη μεταφορά αρμοδιοτήτων σε έναν φορέα, το Κτηματολόγιο, που ήδη είναι υποστελεχωμένο και πριν λίγους μήνες υπέστη πολυήμερο μπλακ άουτ.
Η διαρκής μεταφορά αρμοδιοτήτων στις πολεοδομίες δείχνει μια πολιτεία που πειραματίζεται χωρίς στρατηγικό σχέδιο. Μετά από κάθε κυβερνητική κρίση μια νέα «μεταρρύθμιση» παρουσιάζεται ως λύση που όμως τελικά οδηγεί σε αδιέξοδο. Οι μηχανικοί, οι πολίτες και οι ιδιοκτήτες μένουν κάθε φορά μετέωροι, προσπαθώντας να προσαρμοστούν σε ένα πλαίσιο που συνεχώς αλλάζει.
Το πρόβλημα δεν είναι θεωρητικό. Τα τελευταία χρόνια με αποφάσεις του ΣτΕ ακυρώθηκαν βασικές πολεοδομικές ρυθμίσεις. Το αποτέλεσμα ήταν περιουσίες να χάσουν την αξία τους, χιλιάδες οικοδομικές άδειες να μείνουν στον αέρα, ολόκληροι οικισμοί να στερηθούν νόμιμων ορίων. Δεν γίνεται μια ευρωπαϊκή χώρα να πορεύεται με τέτοιο πολεοδομικό χάος.
Η οργάνωση του χώρου δεν είναι τεχνικό ζήτημα. Είναι πολιτική υπόθεση πρώτης γραμμής. Αφορά την ασφάλεια των κατασκευών, την ανάπτυξη των πόλεων, την προστασία του περιβάλλοντος, τη σιγουριά των πολιτών ότι η περιουσία τους έχει αξία και ότι υπάρχει σταθερότητα κανόνων. Γι’ αυτό και δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται με πρόχειρες κινήσεις ή επικοινωνιακά πυροτεχνήματα.
Η ευθύνη ανήκει σε εκείνους που κυβερνούν. Αυτοί οφείλουν να δώσουν σταθερό πλαίσιο, να διασφαλίσουν την ασφάλεια δικαίου, να ενισχύσουν τους δημόσιους θεσμούς και να σεβαστούν την ιδιοκτησία και το περιβάλλον.
Η χώρα χρειάζεται σχέδιο που να αντέχει στον χρόνο, όχι νέους πειραματισμούς. H αποδυνάμωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με συγκεντρωτισμό εξουσιών -χωρίς «ενοχλητικούς» δημάρχους- είναι πολιτική που μας γυρίζει χρόνια πίσω.
Η κατάργηση των πολεοδομιών δεν είναι μεταρρύθμιση. Είναι λάθος επιλογή που θα εντείνει τα προβλήματα. Εμείς διεκδικούμε ένα λειτουργικό, διαφανές και σταθερό πολεοδομικό πλαίσιο. Γιατί χωρίς αυτό, δεν μπορεί να υπάρξει ούτε ανάπτυξη, ούτε εμπιστοσύνη, ούτε δικαιοσύνη.
Μάνος Σκουλάς, Msc. Πολιτικός Μηχανικός Π.Θ.
Μέλος Κεντρικής Αντιπροσωπείας ΤΕΕ