Του Μιχάλη Καλογιαννάκη | Ελεύθερος Τύπος 07.02.2022
Η καθίζηση στον Νέο Βουτζά μάς υπενθυμίζει κάτι αυτονόητο. Ότι μια φυσική καταστροφή έχει και κάποιες επιπτώσεις που μπορεί να μην φανούν άμεσα, αλλά σε βάθος χρόνου. Δεν είναι μόνο αυτό που βλέπουμε την στιγμή που συντελείται, αλλά οι αλλαγές έχουν διάρκεια. Η φωτιά δεν άφησε πίσω της μόνο νεκρούς και αποκαΐδια, αλλά και ένα φυσικό περιβάλλον “αδύναμο” που με την πρώτη δοκιμασία, όπως τα πλημμυρικά φαινόμενα, θα εμφάνιζε τα τρωτά του σημεία.
Μας υπενθυμίζει,κάτι αυτονόητο για τους επιστήμονες, αλλά που συνήθως ξεχνιέται. Ότι η διαχείριση των φυσικών καταστροφών δεν αφορά μόνο στην πρόληψη και την αντιμετώπισή τους, αλλά την αποκατάσταση του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος, καθώς και την συνεχή παρακολούθηση τους. Η διαχείριση των φυσικών καταστροφών απαιτεί ολιστική προσέγγιση και δεν αρκεί η αντιμετώπιση τους μόνο κατά τη διάρκεια του φαινομένου για να αποφύγουμε τα “χειρότερα”.
Η τεχνολογία πια μας έχει δώσει τα κατάλληλα “εργαλεία”. Το μόνο που αρκεί είναι να μάθει ο κρατικός μηχανισμός να τα χρησιμοποιεί. Για παράδειγμα η δορυφορική παρατήρηση της γης είναι πιο προσιτή από ποτέ. Σε συνδυασμό με την τεράστια υπολογιστική ισχύ των σημερινών ηλεκτρονικών συστημάτων μπορεί να επιτύχει τρομερά αποτελέσματα.
Η ανάγκη αυτή, τα επόμενα χρόνια θα είναι επιτακτική και συνεχής. Δεν αρκεί απλά μια πρωτοβουλία για μια φυσική καταστροφή, όπως η ανασυγκρότηση της Βόρειας Εύβοιας που έχει αναλάβει ο συνάδελφος Μπένος. Απαιτείται να υπάρξει μια ισχυρή δομή της πολιτείας, με σεβαστούς οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους, αλλά και διαχειριστική επάρκεια για την πρόληψη, αντιμετώπιση, αποκατάσταση και παρακολούθηση των φυσικών καταστροφών.
Πέραν όμως από την παραπάνω δομή, πρέπει να υπάρξει και η απαιτούμενη ταχύτητα και επίσπευση των διαδικασιών όταν μιλάμε για τέτοια φαινόμενα. Είναι χαρακτηριστικό ότι την Παρασκευή ψηφίστηκε το νομοσχέδιο για το μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου για την υλοποίηση έργων υποδομής στις πληγείσες περιοχές.
Υπάρχει βέβαια και άλλο ένα ζήτημα που αφορά την καθίζηση. Πως επιτράπηκε κάποιος να χτίσει τόσο κοντά σε ένα ρέμα, που από ότι φαίνεται “ευθύνεται” για το φαινόμενο;
Όχι δεν ήταν αυθαίρετο. Ήταν νόμιμο σε οικόπεδο εντός σχεδίου.
Ενός σχεδίου που εγκρίθηκε το 1969, με ταχύτητα που δεν συνηθίζεται…
Το θετικό, σε αυτό το κράτος που πολύ συχνά λοιδορείται, είναι ότι πλέον οι περιοχές που “μπαίνουν” στο σχέδιο απαιτούν υδραυλικές και γεωλογικές μελέτες.
Είναι όμως το ίδιο κράτος που οφείλει να αναλάβει και τον ρόλο που του αναλογεί. Με τον νέο κλιματικό νομοσχέδιο ζητά υποχρεωτικά από τους πολίτες να ασφαλίζουν τα νεόδμητα σπίτια τους όταν βρίσκονται σε περιοχές υψηλού κινδύνου πλημμύρας ή πυρκαγιάς. Πάλι το κόστος στον πολίτη, χωρίς να έχει δείξει ότι μεριμνά για την προστασία του περιβάλλοντος και την αποφυγή τέτοιων καταστροφών.
Αλήθεια το κράτος θα αναλάβει πιο δυναμικά την υποχρέωση του σύμφωνα με το άρθρο 24 του Συντάγματος, δηλαδή ότι “Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους”; Γιατί συνεχώς προτιμά την ατομική ευθύνη από την συλλογική ευθύνη;
Μιχάλης Καλογιαννάκης
Πρόεδρος ΠΣΔΑΤΜ (Πανελληνίου Συλλόγου Διπλωματούχων Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών)
Αντιπρόεδρος CLGE (Council of European Geodetic Surveyors)